woensdag 28 oktober 2009

moi moi, no connection to nature at all

Vandaag zijn Sami en ik bij Arja Kastinen op bezoek geweest. Ze is volgens Sami de beste kantele-speelster van Finland, docent aan de Sibelius Academie en woont ongeveer 40 km van Turku, in een soort Twin Peaks dorpje naast een houtzagerij aan de rivier.
Toen Sami onderweg belde dat we wat later kwamen vertelde ze dat ze uitgebreid aan het bakken was. Arja is namelijk van oorsprong Kareliër. De Kareliërs hebben de gastvrijheid hoog in het vaandel staan, dus toen we eindelijk aankwamen vulde ze de tafel met paddenstoelensoep, zelfgebakken rijstpasteitjes, salade en een chocoladetaart. Ze haalde ook al haar kanteles tevoorschijn waar we op mochten spelen.
Ze wilde niet bij ons zitten maar zette ook nog koffie voor ons. Na enig aandringen speelde ze voor ons. Ze noemde het soundsamples. Prachtige improvisaties op de verschillende kanteles.
Daarna door naar het Sibeliusmuseum in Turku.
Midden in het museum is een concertzaal met de vormgeving van een soort grot. Een geweldige akoestiek zonder versterking. Sami heeft veel fans in Turku dus de zaal was vol. Ik was Sami's gast en speelde dobro en harmonium in zijn nummers, en ik deed achtergrondzang met Sami's dochter Ines. En we speelden vijf Ndromeda songs. Een set en twee toegiften later was het klaar, kwart voor negen stonden we weer buiten in de kou. Laatste rit naar Mustio na een stop bij onze favoriete pleisterplaats ABC, 24 uur open wegrestaurant/supermarkt/casino met gokverslaafden, minderjarigen die de pub niet inkomen en vrachtwagenchauffeurs.
We overwegen nog een performance waarin we gaan proberen zo lang mogelijk te overleven in de ABC, overnachten in de ball ocean (ballenbak). Volgende keer misschien.

En dat was het dan. Morgen weer in het vliegtuig en naar huis. Men maakt zich hier wel zorgen dat we onder zeeniveau wonen, ze vinden ons een dapper volk with no connection to nature at all.

Goedenacht, moi moi

dinsdag 27 oktober 2009

language clash

Het tweede optreden dat we deden was in het stadje Raseborg. In Raseborg zijn de zweedstaligen in de meerderheid en de finstaligen in de minderheid. Midden in het stadje staat een bioscoop gebouwd in de 50er jaren met de naam Karelia. De Kareliers zijn een stam die gedeeltelijk in Rusland leven, gedeeltelijk in Finland. De karelische folkgroep Sattuma met wie we speelden kwam uit St Petersburg en bestond uit vader Arto Rinne, dochter Eila Rinne, Dmitri "Dima" Demin- en zoon Vladislav Demi. Youhikko, violen, fluiten, didgereedoo ze speelden alles, en nog goed ook.


Nu zijn we net terug van een repetitie in het atelier van Simo (zonder n , ja)
Sami en ik raken aardig op elkaar ingespeeld. Ik bluf een aardig mondje fins, Sami doet een imitatie van Jaco op ebo en slide. Ines zingt mijn speciaal voor Finland in het Nederlands vertaalde versie van Sheperdess mee. Zweeds schijnt weer erg op nederlands te lijken.
Sami's dochters Ines en Kaisa spreken trouwens zweeds met elkaar, net als zijn vrouw Pia. Sami praat dan weer terug in het fins. Zoon Nestor heeft een russische vriendin. En van tijd tot tijd vertaalt er iemand voor mij in het engels.

Language clash.

Nu slapen. Morgen moet ik fris zijn voor het laatste en vierde optreden van deze tour in het Sibelius Museum in het mooie Turku. Jammer was dat Pekka Käppi nog in Denemarken is voor het WOMAX en hij niet komt meespelen morgen. Leuker was dat ik vandaag met Sami op bezoek was bij de eigenaar van Love Records, een legendarisch fins jazzlabel. Hij heeft een prachtig huis met studio aan zee. Misschien is er morgen nog tijd voor een blogje voor we weer in de auto stappen.

doodlin' op de kantele

Allerlei discussies vinden hier aan de keukentafel plaats. Sami vraagt zich af waarom wij lidwoorden hebben in de nederlandse ( en engelse en zweedse)taal. Is toch nergens voor nodig, vind hij. Ook zij en hij gebruiken ze niet. Er is een traditie in oude finse liederen waarin mannen met een hoge stem vanuit het perspectief van de vrouw zingen. Zoals ook Pekka Käppi doet, met wie we morgen in het Sibelius spelen.

En dan is er de kantele. Een soort lier die hier heel populair is. Je speelt er een patroon op en dat hou je dan uren vol, beter dan een waterpijp. Iedereen kan er wel een beetje op spelen maar er zijn ook musici die er hun levenswerk van maken, zoals Arjo Kastinen,één van de vele vrienden van Sami, waar we morgen gaan eten voor het optreden in het Sibelius museum. Hier speelt ze de 10-snarige kantele:
Ik hou het voorlopig bij die met 5 snaren. Ik doodle er de hele dag op. Ik hoop dat ik er hier één op de kop kan tikken.


Vanavond gaan we muziek maken bij een jonge vriend van Sami, de schilder en dichter Simo Korhopää, die hier verderop aan de rivier woont en meeging naar het optreden in Tampere afgelopen zaterdag.
http://www.arsnet.net/index.php?article_id=82&user_id=10737

Nu ben ik nog niet toegekomen aan het optreden met de Kareliërs in de karelische bioscoop in het zweedstalige dorp Raseborg. Ook is het me nog niet gelukt om mijn foto's en filmpjes te uploaden. Geen tijd meer nu: ik moet nog wat voorbereiden voor morgen en verder doodlen op de kantele.

maandag 26 oktober 2009

Pohjalainen en youhikko's

De kachel is opgestookt, de familie S (waar ik logeer) is met sokken en truien aan naar boven vertrokken en ik ga maar eens een start maken met mijn blog. Ik ben hier nu 6 dagen en moet echt beginnen met bloggen voordat ik weer terug ben. Genoeg blogstof, dat wel.

De eerste duogig met Sami Kukka stond gepland in Club Liberte, een soort rockclub in een oostblok-achtige buitenwijk van Helsinki, tussen de pizzeria en de thaise massagesalon. De avond was georganiseerd door een vrouwelijke singer songwriter, wiens naam ik hier even niet noem. Toen bleek dat Sami, Sami's dochter Ines en ik hadden gerepeteerd en elkaar zouden begeleiden ontplofte ze en rende naar buiten om een uur later, tien minuten voor het optreden met een verhit hoofd terug te komen. Typisch een Pohjalaan, zeiden de finnen in de club. Ze kwam namelijk uit Ostrobothnia. Daar wonen de afstammelingen van de Pohjalainen, een opvliegend volkje. Ik kreeg een beetje het gevoel in een strip van Asterix en Obelix te zijn beland. Op internet kwam ik dit tegen: 'A Pohjalainen is thought to be serious and without a sense of humor. On the other hand, Pohjalainen themselves think they have a very particular sense of humor, which the other tribes only fail to understand. Pohjalainen are also said to be industrious and short-tempered. The reputation for being short-tempered goes back to the 19th century, to a period of some 90 years when a wave of public disturbance, violence, and terror by juvenile delinquents armed with knives swept over Ostrobothnia, and the province was the most violent in the whole of Finland.'
De tweede dag stonden er Kareliërs op het programma,en Russen en Zweden... maar daarover morgen meer.

Het optreden in Club Liberté ging trouwens toch nog goed. Onze gastvrouw ontdooide wat en op een bezoeker met een agressieve ringtone na was het publiek vriendelijk en muisstil en sloten we af met een dubbele toegift. Geluidsman en biker Miti wilde graag een spliv met me roken achteraf, om het te vieren. Emm...ik rook niet...


Dan nog het antwoord op de vraag in blog 1
Wat is een youhikko? Dit is een youhikko: youhikko
De Chinezen zijn de uitvinders van de strijkstok. Men denkt ongeveer in de zesde eeuw na christus. Rond het jaar 1000 nam iemand er één mee naar Spanje. Het werd een hit, binnen honderd jaar verspreidde de strijkstok zich over heel Europa. In Finland gebruikten ze hem op de kleine harp, ook met paardenharen snaren. Zo ontstond de bowed harp, de youhikko . Erg moeilijk om op te spelen, kan ik wel zeggen. Ik heb het geprobeerd.

maandag 5 oktober 2009

donderdag 1 oktober 2009

Tourblog Finland


Wat is in godsnaam een jouhikko? Wie is Sami Kukka? Heeft elke fin een sauna in de tuin? Russische karelische folk in een zweedstalig dorp omringt door finstaligen. En nog veel meer. Lees vanaf 22 oktober mijn blog over mijn tourtje Finland. 4 optredens in 7 dagen.
http://www.ndromeda.nl/